Rozważania genetyczne

Powstawanie nowego życia to proces, który zawsze wydawał mi się fascynujący, nasz wygląd, osobowość i predyspozycje są już ściśle określone w momencie zapłodnienia, ponieważ są zapisane w genach. Ponieważ zawsze lubiłam genetykę postanowiłam napisać tekst, o tym  jak rodzi się nowy człowiek, dlaczego ludzie są różni, co dziecko zawsze otrzymuje tylko od matki i jak to jest z tym podobieństwem do tatusia.

Zdjęcia. Żródło

Trochę mnie, trochę Ciebie i mamy taki cud. 

Geny człowieka zorganizowane są w strukturach zwanych chromosomami. Każdy z nas ma 23 pary chromosomów. Jeden chromosom z danej pary pochodzi zawsze od matki, drugi od ojca. Oznacza to, że potomek posiada połowę materiału genetycznego od matki, a połowę od ojca. W chromosomach znajdują się geny, a geny determinują nasze cechy, takie jak na przykład kolor oczu, temperament, wielkość uszu, kolor skóry, cechy charakteru. Co ciekawe bardzo często za daną cechę odpowiada nie tylko jeden gen, a kilka.

Chromosomy człowieka. Źródło

Dlaczego ludzie są różni?

To, że dostałam od matki 23 chromosomy nie oznacza, że w tym samym komplecie przekaże je mojemu potomstwu, ponieważ chromosomy losowo trafiają do komórek rozrodczych. Na tym polega właśnie zmienność genetyczna. Ponieważ mamy 23 pary chromosomów istnieje 2 do potęgi 23 możliwości rozejścia się chromosomów, to daje 8.388.608 możliwości. Ale to jeszcze nie koniec! Oprócz losowego rozchodzenia się chromosomów istnieje zjawisko takie jak crossing-over, czyli proces w którym chromosomy w parach wymieniają się swoimi fragmentami. Tak więc chromosom, który dostałam od matki w momencie przekazywania go mojemu potomstwu może mieć podmieniony jakiś gen, na gen, który dostałam od ojca. Czyż to nie fascynujące?

To, co dziecko otrzymuje tylko od matki.

DNA, czyli nasze geny znajdują się w jądrze komórkowym i to pewnie wszyscy wiemy. Jednak czy pamiętacie z czasów szkolnych czym jest mitochondrium? W wielkim uproszczeniu jest to struktura w naszych komórkach odpowiedzialna za wytwarzanie energii. To małe organellum również posiada DNA, które koduje kilka białek. I właśnie to małe DNA dziedziczymy tylko po matce. Mitochondria w dużej ilości znajdują się w komórce jajowej, plemnik natomiast ma ich mniej i traci je w drodze do celu. Ponieważ DNA mitochondrialne nie ulega tak dużym zmianom pokoleniowym, jak DNA jądrowe, na tej podstawie powstała hipoteza mitochondrialnej Ewy, czyli kobiety od której pochodzą wszyscy współcześni ludzie. W sumie to pocieszające, że mimo, iż geny Marcina zdominowały moje w DNA jądrowym, to DNA mitochondrialne Natalka ma tylko moje. 

Mitochondrium. Źródło

Podobieństwo do rodziców.

Każdy przyszły rodzic spodziewając się dziecka zastanawia się, jak będzie wyglądać jego potomek. To w jakiej opcji dana cecha będzie widoczna zależy od tego czy gen, który ją determinuje jest dominujący czy recesywny. Jeśli dziecko otrzyma od jednego z rodziców gen dominujący, a od drugiego gen recesywny to najprawdopodobniej ujawni się cecha determinowana przez ten pierwszy. Geny silniejsze to na przykład ciemne oczy, ciemne włosy, kręcone włosy, ciemna karnacja, a geny słabsze to włosy jasne i proste, oczy niebieskie, jasna skóra.   Ja będąc w ciąży wiedziałam jaki kolor oczu i włosów będzie miała Natalka, ponieważ trafił mi się "dominujący" mąż. Jednak dokładne określenie wszystkich cech potomka jest niemożliwe ponieważ większość cech to efekty ekspresji kilku, a nie tylko jednego genu. 

Podobieństwo do ojca.

To, że geny dominujące mają przewagę nad genami recesywnymi to jedno, a to, że okazuje się, że dzieci najczęściej są podobne do Taty, zwłaszcza w pierwszych tygodniach, to drugie. Jest to prawdopodobnie spowodowane tym, że my, kobiety mamy podświadomą potrzebę, aby utwierdzać ojca dziecka o jego ojcostwie. Znajdowanie cech ojca i podkreślanie podobieństwa noworodka do niego pozwala zniwelować  jego podświadomy strach i niepewność w tej kwestii. Co ciekawe ojcowie, którzy widzą podobieństwo do siebie swojego potomka są bardziej zaangażowanymi tatusiami i mają mocniejszą więź z dzieckiem. Mężczyźni po prostu muszą wiedzieć, że przekazali swoje geny potomstwu i okazuje się to być dla nich bardzo ważne. 

Innym, alternatywnym wyjaśnieniem podobieństwa do ojca może być fakt, że panowie szukając wybranki wybierają te, które mają recesywne geny, zwłaszcza gdy oni sami takowe posiadają. Dzięki temu istnieje większe prawdopodobieństwo, że to geny ojca będą się ujawniać u potomstwa. W badaniu, przeprowadzonym przez Bruno Laeng'a okazało się na przykład, że mężczyźni, którzy maja niebieskie oczy określając atrakcyjność kobiet wybierali w większości te, które również miały niebieskie oczy. Niebieskoocy rodzice mogą mieć tylko i wyłącznie niebieskookie potomstwo. Jeśli maluch miałby więc brązowe oczy, byłoby przy okazji wiadomo, że partnerka dopuściła się zdrady.  

Niezależnie od tego, która teoria jest prawdziwa wniosek jest jeden: męskie geny są samolubne.

Na koniec chciałabym zapytać Was do kogo podobne są Wasze dzieci? U nas w kwestii wyglądu, sprawa jest prosta- Natalka ma oczy, kolor włosów i karnację po tatusiu i wcale nie jest to moja podświadoma potrzeba utwierdzania w tym przekonaniu Marcina, ponieważ twierdzą tak wszyscy nasi znajomi. Ja, gdy doszukuję się jakiekolwiek podobieństwa fizycznego do mnie, spotykam się jedynie z wymownym milczeniem otoczenia. Już wiemy także, że Natalka ma po Tatusiu także swoją niecierpliwość i mocny charakterek. Po Mamusi ma natomiast przyjazne usposobienie, zacięcie, no i oczywiście miłość do fitnessu! Jakie  cechy po mamie, a jakie po tacie mają Wasze Skarby?